Ochrona dzieci i młodzieży – Parafia Miłosierdzia Bożego w Oławie

Standardy Ochrony Małoletnich

W PARAFII MIŁOSIERDZIA BOŻEGO W OŁAWIE

W związku z wejściem w życie w dniu 15 lutego 2024 roku ustawy z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (zwanej też „ustawą Kamilka”) i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa państwowego i kościelnego, z dniem 1.08.2024 r. wprowadzamy do stosowania w Parafii Miłosierdzia Bożego w Oławie „Standardy Ochrony Małoletnich” [zwane dalej Standardami], których podstawowym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa małoletnim [w rozumieniu niniejszych Standardów małoletnim jest osoba, która nie ukończyła osiemnastego roku życia], dbałość o ich dobro, uwzględnianie ich potrzeb i podejmowanie działań w ich jak najlepszym interesie.

Standard 1. Stworzenie i zachowanie bezpiecznego środowiska w parafii

Standardy ochrony dzieci to zasady, które mają przyczyniać się do tworzenia bezpiecznego środowiska w taki sposób, by każde dziecko mogło się czuć w parafii dobrze, było w niej akceptowane i szanowane. Standardy określają również sposób reagowania na krzywdę lub niestosowne zachowanie w parafii lub poza nią, a także wyznaczają sposób postępowania z osobą krzywdzoną i sprawcą.
Każda osoba w naszej parafii jest odpowiedzialna za tworzenie bezpiecznego środowiska: księża, pracownicy, animatorzy, rodzice, dzieci i młodzież. Wszyscy razem starają się współpracować w trosce o dobro wspólne.
Wszystkie działania powinny być podejmowane w trosce o dzieci i młodzież, zapewniać im poczucie bezpieczeństwa oraz wspomagać ich rozwój.
Niedopuszczalne jest stosowanie jakiejkolwiek formy przemocy (fizycznej, psychicznej czy seksualnej) przez pracowników parafii lub dzieci.
Szczególnie ważną częścią standardów są zasady bezpiecznych relacji między dorosłymi a dziećmi oraz między dziećmi. Mają one służyć tworzeniu bezpiecznego i przyjaznego środowiska w parafii. Pracownicy/animatorzy będą zawsze reagować na przekraczanie i nierespektowanie przyjętych zasad.
Polityka ochrony małoletnich w parafii dotyczy szczegółowych zasad ich bezpieczeństwa i sposobów ochrony, czyli:

rekrutacji personelu i osób zaangażowanych duszpastersko w parafii;
bezpiecznych relacji pomiędzy dorosłymi zatrudnionymi i pomagającymi duszpastersko
w parafii a małoletnimi;
bezpiecznych relacji pomiędzy małoletnimi;
bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych;
zasady ochrony wizerunku i danych osobowych;
sposobu reagowania w parafii na przypadki podejrzenia, że małoletni doświadcza przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej i zasad prowadzenia księgi interwencji [por. Standard 2];
pomocy osobom pokrzywdzonym.

Standardy zatwierdzone i podpisane (w wersji papierowej) przez proboszcza naszej parafii ks. Zbigniewa Kowal są dostępne w parafii i podane do publicznej wiadomości na internetowej stronie parafialnej w dedykowanej zakładce (Parafia/Ochrona dzieci i młodzieży).

Standard 2. Weryfikacja, delegowanie i edukacja duchownych, osób konsekrowanych

i świeckich pracujących z małoletnimi w parafii

Obowiązki proboszcza parafii.

Do obowiązków proboszcza/administratora parafii należy wdrażanie w życie Standardów. Za niestosowanie Standardów w parafii odpowiedzialność personalnie ponosi jej proboszcz, również wobec prawa.

O każdej osobie (również o sobie samym) zaangażowanej w parafii i mającej kontakt z małoletnimi w obszarze związanym z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi proboszcz parafii uzyskuje dane z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym; pobiera je osobiście przez stronę internetową Ministerstwa Sprawiedliwości. Dokument zawierający informacje z ww. rejestru proboszcz parafii przechowuje w wersji papierowej w archiwum parafialnym.

Dodatkowo, przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do działalności (np. wolontariackiej) związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi proboszcz parafii ma obowiązek uzyskania od tej osoby informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdz. XIX k.k. (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV k.k. (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości) oraz w zakresie art. 189a k.k. (handel ludźmi), art. 207 k.k. (znęcanie się nad osobą najbliższą lub pozostającą w stosunku zależności) oraz przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Jeżeli taka osoba posiada obywatelstwo inne niż polskie, powinna wybrać zaświadczenie o niekaralności z odpowiedniego urzędu kraju, którego jest obywatelem, jeżeli zaś w ciągu ostatnich dwudziestu lat zamieszkiwała za granicą, powinna złożyć stosowne oświadczenie. Oryginały wyżej wymienionych zaświadczeń i oświadczeń będą przechowywane w archiwum parafialnym w formie papierowej (w przypadku pobrania zaświadczenia z odpowiedniej instytucji) lub elektronicznej na odpowiednim nośniku danych (w przypadku pobrania zaświadczenia przez Internet).

Obowiązkiem proboszcza parafii jest również odebranie od każdej z osób zaangażowanych w parafii (duchownych i świeckich) i mających kontakt z małoletnimi deklaracji respektowania Standardów.

Jeśli parafia zatrudni firmy z zewnątrz lub udostępni pomieszczenia podmiotom zewnętrznym, a ich działalność nie obejmuje kontaktu z małoletnimi, będzie dbała o to, aby małoletni nie przebywali sami w obecności osób z zewnątrz. Zastosuje również zasadę, aby te osoby lub zarządca podmiotu zewnętrznego zapoznali się ze Standardami, a także przyjmie od nich deklarację respektowania Standardów.

Deklaracje respektowania Standardów będą przechowywane w archiwum parafialnym.

Parafia posiada również księgę interwencji (np. w postaci segregatora), w której będą dokumentowane (w formie notatek służbowych) wszelkie podjęte działania dotyczące ochrony oraz interwencji i pomocy. Księgę interwencji prowadzi się zgodnie z zasadami ochrony danych wrażliwych. Notatką z księgi interwencji sformułowaną według wytycznych posługujemy się np. przy zgłoszeniu sprawy do odpowiednich organów państwowych i kościelnych (np. MOPS, prokuratura, kościelny delegat ds. ochrony dzieci i młodzieży).

Niedopuszczalne jest stosowanie jakiejkolwiek formy przemocy (fizycznej, psychicznej czy seksualnej) przez pracowników parafii lub dzieci.

Każdy sygnał świadczący o tym, że dziecko może doświadczać przemocy ze strony osoby dorosłej lub innego dziecka w parafii lub poza nią, jest i będzie zawsze bardzo poważnie traktowany przez pracowników parafii. Każda sytuacja będzie odpowiednio badana, a podejmowane działania będą miały na celu jak najszybsze przerwanie krzywdzenia i udzielenie wsparcia osobie, która go doświadcza. Pracownicy parafii podejmą działania według obowiązujących zasad Standardów ochrony dzieci.

Kiedy zaistnieje coś niepokojącego, szczególnie wtedy, gdy dzieci i młodzież będą krzywdzeni przez innych lub będą świadkami krzywdy innej osoby, niezwłocznie powinni o sytuacji poinformować pracowników parafii/animatorów/osobę, której ufają.

Obowiązki duszpasterzy dzieci

Duszpasterze dzieci będą:

czuwać nad własną dojrzałością emocjonalną, psychiczną, duchową;
starać się o dobór wierzących, rzetelnych, zweryfikowanych i odpowiednio przeszkolonych osób do pełnienia funkcji animatorów, wychowawców itd.;
wspierać małoletnich w ich rozwoju ku dojrzałości;
dbać o respektowanie zasad kultury (wobec małoletnich i między nimi);
czuwać nad równym traktowaniem wszystkich małoletnich, z uwzględnieniem ich szczególnych potrzeb i osobistych uwarunkowań;
dbać o przestrzeganie prawa do nienaruszalności cielesnej i prywatności;
organizować działania duszpasterskie w miejscach bezpiecznych;
utrzymywać kontakt z rodzicami małoletnich;
dbać o przestrzeganie zasad prywatności i ochrony wizerunku oraz danych osobowych małoletnich.

Dodatkowo:

W Standardach ochrony dzieci znajduje się szczegółowy kodeks zachowań, który powinien być respektowany przez wszystkich pracowników parafii. Należą do nich:

pracownicy parafii podejmują działania dla dobra dzieci i w ich najlepszym interesie.
każde dziecko jest traktowane z szacunkiem, uwzględnia się jego godność, prawo do prywatności, a także indywidualne potrzeby, zdolności i sytuację życiową.
indywidualne podejście nie może oznaczać niesprawiedliwego faworyzowania wybranego dziecka.
pracownicy dbają o tworzenie odpowiednich relacji z dziećmi, właściwych dla osób dorosłych, opartych na szacunku, zaufaniu i respektowaniu odpowiednich granic w komunikacji i kontakcie fizycznym.
niedopuszczalne jest stosowanie przemocy w jakiejkolwiek formie.
niedopuszczalne jest nawiązywanie z dziećmi i młodzieżą jakichkolwiek relacji o charakterze seksualnym czy romantycznym.
niedopuszczalne jest utrwalanie wizerunku dzieci dla celów prywatnych.
każdy kontakt z dziećmi jest jawny i wynika z realizacji zadań i działań prowadzonych na rzecz parafii. Pracownicy nie mogą utrzymywać relacji prywatnych z dziećmi (poza sytuacjami, gdy kontakty poza parafią wynikają z innych przyczyn – np. pracownik jest członkiem rodziny bądź znajomym rodziny dziecka).

W sytuacji, gdy dorośli nie stosują się do przyjętych zasad, świadek takiego zachowania może zgłosić sprawę do innego pracownika parafii, którego darzy zaufaniem, lub bezpośrednio do proboszcza.

Standard 3. Sposób reagowania na oskarżenia lub niewłaściwe zachowania

W przypadkach przemocy fizycznej, psychicznej bądź seksualnej, gdy sprawcą jest osoba dorosła lub małoletni, należy zgłosić ten fakt zgodnie z prawem do organów ścigania lub/oraz do delegata właściwej instytucji kościelnej.

Jeżeli sprawa dotyczy osoby duchownej oskarżonej o niewłaściwe zachowanie wobec małoletniego, należy stosować się do obowiązujących w Archidiecezji Wrocławskiej Wytycznych dotyczących ochrony dzieci i młodzieży w Archidiecezji Wrocławskiej z dnia 1 czerwca 2019 r. https://www.archidiecezja.wroc.pl/pliki/instrukcja_ochrona_dzieci_mlodziezy.pdf

Gdy sprawa dotyczy niewłaściwego zachowania osób świeckich zatrudnionych w parafii bądź wolontariuszy, sprawę należy zbadać i podjąć adekwatne kroki w zależności od tego, czego dotyczyło to zachowanie. Każdorazowo należy podjąć z tą osobą rozmowę i jeśli zajdzie taka potrzeba, to okresowo lub stale wycofać ją z pracy duszpasterskiej.

Jeśli niewłaściwe zachowanie dotyczy małoletniego, należy o tym zawiadomić jego rodziców i wraz z nimi podjąć odpowiednie działania.

Jeśli sprawa dotyczy niewłaściwych zachowań małoletnich wobec siebie nawzajem, należy niezwłocznie zawiadomić ich rodziców i wraz z nimi podjąć odpowiednie działania.

Każda informacja o niewłaściwym zachowaniu powinna być traktowana poważnie, gdyż jest działaniem prewencyjnym.

Jeśli jakakolwiek osoba dorosła zaangażowana w pracę duszpasterską w parafii dowie się od małoletniego, że doświadcza on przemocy, automatycznie ma obowiązek zastosowania się do art. 304 k.p.k. mówiącego o tym, że każdy, kto dowie się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję.

Standard 4. Zapewnienie opieki i wsparcia osobom skrzywdzonym

Każda osoba, która mówi o doświadczanej przez siebie krzywdzie, winna zostać przyjęta z szacunkiem i uważnie wysłuchana.

Osoba skrzywdzona powinna otrzymać informację o możliwych formach pomocy, z której może skorzystać na terenie parafii lub poza nią.

Troska duszpasterska wobec osoby skrzywdzonej i jej bliskich polega przede wszystkim na życzliwym wysłuchaniu i pomocy w odbudowaniu jej więzi z Bogiem i zaufania do Kościoła i jest podejmowana w porozumieniu z diecezjalnym duszpasterzem ds. pomocy duchowej osobom skrzywdzonym.

Jeśli osobą skrzywdzoną jest małoletni, pomoc powinna otrzymać również jego rodzina.

Jeśli zgłoszenie dotyczy przestępstwa określonego w prawie karnym i/lub kanonicznym, osoba przyjmująca zgłoszenie postępuje zgodnie z odpowiednimi procedurami określonymi przez prawo świeckie i kościelne.

Wszelkie działania i uzyskane informacje objęte są zasadą poufności, ale osoby skrzywdzonej nie wolno zobowiązywać do zachowania tajemnicy.

Standard 5. Sposób postępowania z podejrzanymi i oskarżonymi o wykorzystanie seksualne lub przemoc

Do parafii mogą należeć osoby, które są podejrzane lub oskarżone o różne przestępstwa bądź mają wyrok w zawieszeniu, czy też wróciły do środowiska po odbytym wyroku. Nie powinny one pracować z małoletnimi, natomiast powinny zostać objęte opieką duszpasterską.

Gdy osobą podejrzaną lub oskarżoną o przemoc fizyczną, psychiczną lub seksualną wobec małoletniego jest pracownik lub wolontariusz parafialny, zostanie ona odsunięta od podejmowanej pracy związanej z kontaktem z małoletnimi na czas wyjaśnienia sprawy lub do czasu decyzji prokuratury oraz objąć ją stosowną opieką (psychologiczną, duszpasterską).

W procesie wyjaśniania sprawy oraz w podawaniu informacji zostanie również zachowana ochrona dobrego imienia domniemanego sprawcy.

Standard 6. Zasady chroniące małoletnich w obszarze parafialnym

Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim

wszystkie spotkania z małoletnimi na terenie parafii będą organizowane w miejscach oficjalnych, ogólnodostępnych i do tego przygotowanych;
nie można przebywać z małoletnim sam na sam w warunkach odizolowanych; jeżeli dobro dziecka wymaga indywidualnego spotkania, nie może się ono odbywać w sekrecie (zalecane powiadomienie rodziców lub przełożonego) i w warunkach odizolowanych; indywidualnych spotkań z małoletnimi nie wolno w nieroztropny sposób mnożyć ani przedłużać; spotkania takie nie powinny odbywać się w późnych godzinach wieczornych lub nocą;
małoletni nie mogą przebywać w parafialnych pomieszczeniach mieszkalnych bez opieki rodzica lub opiekuna prawnego;
małoletni powinni zawsze pozostawać pod opieką osoby dorosłej; podczas pełnienia funkcji wychowawczych opiekunowie nie mogą pozostawać pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych ani przyjmować ich w obecności małoletnich;
małoletni na terenie parafii nie mogą przebywać pod wyłączną opieką innego małoletniego, chyba że inaczej stanowią regulaminy religijnych ruchów duszpasterstwa pozaparafialnego, np. Ruchu Światło-Życie, KSM, w tym wypadku stosuje się standardy opracowane przez te grupy; osoby te powinny być odpowiednio uformowane, przygotowane i pełnić posługę pod okiem dorosłych;
nie należy przewozić małoletnich prywatnymi samochodami, zwłaszcza w pojedynkę, bez wiedzy i wyraźnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych;
nie wolno dotykać dzieci wbrew ich woli ani w sposób nieadekwatny do relacji duszpasterskich lub wychowawczych;
małoletnim nie wolno robić zdjęć lub filmować bez ich zgody; nie wolno upubliczniać zdjęć, filmów z udziałem małoletnich bez pisemnej zgody ich rodziców lub opiekunów prawnych, z wyjątkiem zdjęć dużych grup w miejscach publicznych (np. grupowe zdjęcie z I Komunii świętej czy bierzmowania).

Zasady ochrony dotyczące wyjazdów

Obowiązują zasady przyjęte w Instrukcji Wytyczne dotyczące ochrony dzieci i młodzieży w Archidiecezji Wrocławskiej z dnia 1 czerwca 2019 r. https://www.archidiecezja.wroc.pl/pliki/instrukcja_ochrona_dzieci_mlodziezy.pdf

Zasady ochrony dotyczące kontaktów przez media oraz udostępniania z Internetu

Standard 7. Zapewnienie jakości i ciągłości działań w zakresie prewencji

Pracownicy i wolontariusze pełniący funkcje wychowawcze lub formacyjne będą na bieżąco zaznajamiani ze Standardami obowiązującymi w parafii. Posiądą także

zaktualizowaną wiedzę dotyczącą:

rodzajów przemocy (fizycznej, psychicznej i seksualnej);
rozpoznawania oznak przemocy (w tym wykorzystania seksualnego);
strategii działania sprawców przemocy (w tym przemocy seksualnej);
prowadzenia rozmowy na temat doznanej krzywdy;
zagrożeń i ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie.

Dokumenty zawierające obowiązujące w parafii Standardy będą aktualizowane co dwa lata.

Ewaluacja dokumentu dokonywana jest przez proboszcza/administratora parafii.

Oława, dnia 01.08.2024 r.

Zbigniew Kowal
proboszcz

Dodatkowe informacje do wiadomości:

Ustawa o obowiązku troski o ochronę dzieci i młodzieży w Archidiecezji Wrocławskiej
https://www.archidiecezja.wroc.pl/pliki/ustawa_ochrona_dzieci_mlodziezy.pdf

Wytyczne dotyczące ochrony dzieci i młodzieży w Archidiecezji Wrocławskiej
https://www.archidiecezja.wroc.pl/pliki/instrukcja_ochrona_dzieci_mlodziezy.pdf